Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2009

Η επιθυμία της καρδιάς





Jakob Needleman


"Είναι μια λαμπερή μέρα του Οκτώβρη. Φλογισμένα σφεντάμια και βελανιδιές υψώνονται κατά μήκος του δρόμου.
0 ουρανός έχει ένα καθαρό, κρυστάλλινο γαλάζιο χρώμα.

Είναι νωρίς το πρωί.

Κατευθύνομαι προς το σχολείο. Είμαι μόνος. Σιγά-σιγά αρχίζει ο πρωινός βόμβος των αυτοκινήτων και των φορτηγών.
Νιώθω το φθινοπωρινό αέρα δροσερό, καθαρό και γλυκό πάνω στο πρόσωπο και τα ρουθούνια μου.

Ξαφνικά και χωρίς καμιά φανερή αιτία, σταματώ.

Σταματώ τελείως ή τουλάχιστον έτσι μου φαίνεται. Τα πόδια μου όμως εξακολουθούν να κινούνται, τα μπράτσα μου ταλαντεύονται ρυθμικά στο πλάι.
Συναισθήματα χαράς και η διακριτική αίσθηση του σώματος μου με κατακλύζουν και σμίγουν μέσα μου σαν δυο γρήγορα ποτάμια. Αλλά ο νους μου είναι τώρα αργός κι ήρεμος, και κινείται σαν πλεούμενο πάνω σε μια ήσυχη λίμνη.

Την ίδια στιγμή, με μια απρόσμενη καθαρότητα που με ξαφνιάζει, προφέρω δυνατά το όνομα μου. Δεν θυμάμαι να είχα άλλες φορές την πρόθεση να πω το όνομα μου δυνατά και ρυθμικά. Τώρα όμως η φωνή μου είναι γεμάτη πρόθεση και θέληση, μια πρόθεση που όμοια της δεν είχα γνωρίσει ποτέ πριν.

Λέω το όνομα μου: Τζέρι.

Και συγχρόνως: είμαι ο Τζέρι, είμαι εδώ, είμαι ζωντανός.




Το εγώ είμαι εμφανίστηκε μέσα μου καθώς περπατούσα εκείνο το πρωί. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το εγώ είμαι ήρθε από ένα χώρο έξω από το χρόνο, από την εστία μου, μια βαθύτερη και πιο αληθινή εστία απ' όσες γνώρισα ποτέ. Τη στιγμή εκείνη ήμουν με τον Εαυτό μου, παιδί, βρέφος και γέρος συνάμα που περιμένει το θάνατο.


Εμφανίστηκα.

Πιο ακριβές θα ήταν να πω: ήρθε.

Και παρ' όλα αυτά, το εγώ είμαι ήταν και μέσα στα πλαίσια του χρόνου. Κινιόταν μαζί μου, κοιτώντας τα δέντρα, την κίνηση, το δρόμο, τους ανθρώπους. Αλλά κοιτούσε με μάτια που εξυπηρετούσαν ένα νέο σκοπό. Καθώς με είχε αγγίξει η αίσθηση του εγώ είμαι, τα μάτια μου ήθελαν μόνο να δουν -δεν εξέπεμπαν φόβο ή επιθυμία. Τα αυτιά μου ήθελαν μόνο ν' ακούσουν, δεν προτιμούσαν ή απέρριπταν. Τα πνευμόνια μου ήθελαν μόνο να αναπνεύσουν, τα χείλη μου να γευτούν και να μιλήσουν, το σώμα μου να κινηθεί μέσα στον ωκεανό του ανέμου και του χρόνου.


Το εγώ είμαι ήθελε απλά να είναι.



Γεννήθηκε σαν βρέφος αλλά ένα άλλου είδους βρέφος, που δεν επιθυμούσε και δεν φοβόταν τίποτε. Ήθελε απλά και μόνο να βλέπει, να υπάρχει. Δεν επιθυμούσε, αλλά ήταν ζωντανό με μια απίστευτη ένταση. Έφθασε, σαν να ήθελε να μου πει: γιατί περίμενες τόσο πολύ; Όχι με την πρόθεση να με κατηγορήσει, αλλά να δείξει πως δεν καταλαβαίνει: γιατί άργησες τόσο πολύ να μου επιτρέψεις να 'ρθω και να 'μαι εδώ μαζί σου;



Και τώρα, φάνηκε να λέει, άσε με να μεγαλώσω!


Και μετά εξαφανίστηκε σταδιακά. 0 καιρός περνούσε, κι όταν μεγάλωσα κι άρχισα την καριέρα μου, βρήκα ευτυχία που μετατράπηκε σε θλίψη, θριάμβους που εκφυλίστηκαν σε άγχος, ήττες που εξελίχθηκαν σε περίεργα όμορφα δώρα κι ανοίγματα, σαν κρυμμένα μονοπάτια μέσα από τον πάγο και τα βράχια.

Επειδή έκανα ένα ή δυο μεγάλα σφάλματα στη συναισθηματική μου ζωή -λάθη σαν κι αυτά που όλοι κάνουμε και που στην πραγματικότητα, επειδή αποτελούν μέρος της εσωτερικής μας δομής, δεν μπορούμε να αποφύγουμε- προσπάθησα όσο περισσότερο μπορούσα να καταλάβω πως αυτό δεν είναι αρκετό, άλλωστε ποτέ δεν είναι αρκετό.

Καθώς ξεγελούσα τον εαυτό μου και τους άλλους σχετικά με τον εσωτερικό μου κόσμο, προκαλούσα σεβασμό αλλά κι εχθρότητα γι' αυτό που δεν ήμουν.







Οι στιγμές της άφιξης ήρθαν ξανά και ξανά τελείως απροσδόκητα και κάτω από απίθανες συνθήκες.

Αρχισα να συνειδητοποιώ πως η ζωή μου είχε νόημα μόνο κατά τη διάρκεια εκείνων των στιγμών,
όταν έφθασα στη μέση της ζωής μου.

Όλο και περισσότερο συνειδητοποιούσα ότι το ποτάμι του χρόνου δεν με οδηγούσε πουθενά παρά μόνο στην καταστροφή.





Μέσα όμως στο μεγάλο ποτάμι του χρόνου, υπήρχε ένα άλλο, που έρεε προς την αντίθετη κατεύθυνση, σαν αυτά που βρίσκονται κοντά στις όχθες ενός βαθιού, γρήγορου ποταμού.

Άκουσα ότι κάποιος θα μπορούσε να μπει σ' αυτό το άλλο ρεύμα και να φτάσει σε έναν τόπο που δεν μαστίζεται από την καταστροφή. Και με τη βοήθεια άλλων αναζητητών -που είχαν αρχίσει να ψάχνουν παλιότερα από μένα και είχαν βρει την απαραίτητη για το δρόμο τους βοήθεια- άρχισα κι εγώ να ψάχνω με μεγαλύτερη σκοπιμότητα και ακρίβεια για να βρω την πηγή του Είναι μου, που, όπως είπε οΈμερσον, κατεβαίνει μέσα μας, χωρίς να ξέρουμε τίποτα για την προέλευση του.




Αυτό που έγινε σαφές και αυτό που μπορεί να γίνει ξεκάθαρο για όσους από εμάς νιώθουν την έλλειψη του χρόνου, είναι το εξής:

Η απάντηση στο πρόβλημα του χρόνου δεν είναι να βρούμε περισσότερο χρόνο, ούτε να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, ούτε καν μακρύτερη βιολογική ζωή, ούτε παιδιά, ούτε καλλιτεχνικές δημιουργίες που προσποιούμαστε πως θα μας φέρουν αθανασία, ούτε κάποια συναισθηματική σχέση με φανταστικούς θεούς και θνητούς.

Η απάντηση στο πρόβλημα και τη θλίψη του χρόνου, είναι μόνο μία:

η εμπειρία του νοήματος.






Και η εμπειρία αυτή εμφανίζεται μόνον, όταν ο Εαυτός αγγίξει τον εαυτό,
όταν η ψυχή αγγίξει το εγώ.

Όταν συναντηθούν οι δυο κόσμοι.






Δεν είναι απαραίτητο να γίνει κανείς μυστικιστής, να βουτήξει μέσα στη φωτεινότητα άλλων, απόμακρων κόσμων. Ούτε είναι αναγκαίο, απ' την άλλη, να μετατραπεί σε ένα υπερβολικά δραστήριο και λειτουργικό χαρτί στο παιχνίδι της «διαχείρισης του χρόνου».


Αυτό που χρειάζεται, είναι η επαφή μεταξύ του εαυτού που μιλάει και του Εαυτού που είναι.

Χρειάζεται να συνειδητοποιήσω ότι μπορώ να το κάνω σαν εγώ
-αγχωμένος, νευρικός, έτοιμος να βοηθήσω και να πετύχω και πρόθυμος να εκτελέσω το καθήκον μου προς αυτούς που αγαπώ.

Το εγώ που έχει κυριευθεί από τη ζωή και ψάχνει πάντα σεβασμό, εκτίμηση και γαλήνη.
Το εγώ με τις άστατες και γεμάτες ενοχές χαρές του, που βλέπει το χρόνο να περνάει όλο και πιο γρήγορα και που αισθάνεται ότι η ζωή το προσπερνά, χωρίς να γίνεται ποτέ κάτι ουσιαστικό -αυτό ακριβώς το εγώ μπορεί να αποκτήσει επαφή με τον Εαυτό.


Η επαφή του εγώ με τον Εαυτό μπορεί να του δείξει ότι είναι δυνατό να έχει αγάπη,
ασφάλεια, ανεξάντλητη χαρά, συναίσθημα που βασίζεται στην Αλήθεια.





Όταν αυτοί οι δυο κόσμοι συναντιούνται, τότε μόνο μπορεί το εγώ να αναπνεύσει ελεύθερα, να χαλαρώσει και να αποδεχτεί ότι είναι δευτερεύον και θνητό. Το εγώ βλέπει ότι δεν πρέπει να ζήσει για πάντα γιατί, όταν το εγώ είμαι υπάρχει,
το εγώ βρίσκει αυτό που ήθελε.

Εκείνο, το εγώ, βρήκε αυτό που η Γνώση ονομάζει


"η επιθυμία της καρδιάς"



Ο Jakob Needlman είναι καθηγητής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο του Σαν Φραντσίσκο και θεωρείται από τους πρωτοπόρους σήμερα στην έρευνα της σχέσης ιερού - επιστήμης .
Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο του "Χρόνος και ψυχή " των εκδόσεων Αρχέτυπο .